Η Κάντανος είναι ένα ήμι-ορεινό χωριό, το οποίο βρίσκεται στο λεκανοπέδιο του Δήμου Καντάνου-Σελίνου και απέχει 52 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Ο οικισμός είναι χτισμένος στη θέση της ομώνυμης αρχαίας πόλης (1.049 π.Χ.)
Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι η γεωργία και η παραγωγή ελαιολάδου. Είναι η περιοχή, η οποία δέχεται την μεγαλύτερη βροχόπτωση στην Κρήτη. Όλη η Κάντανος είναι γεμάτη καρποφόρα και μη δέντρα. Παράγονται σε μεγάλη ποσότητα λάδι, κρασί, κάστανα, αμύγδαλα, μέλι, φρούτα, κηπευτικά, όσπρια και κτηνοτροφικά προϊόντα.
Η Κάντανος είναι ένα μαρτυρικό χωριό. Οι κάτοικοι της αντιστάθηκαν ηρωικά τους Γερμανούς κατακτητές κατά τη Μάχη της Κρήτης το 1941, αλλά δυστυχώς ο κατακτητής εκτέλεσε όλους τους κατοίκους του χωριού και κατέστρεψε όλο το χωριό, αφήνοντας πίσω του αποκαΐδια.
Οι Ναζί φεύγοντας άφησαν τρεις επιγραφές στο χωριό, οι οποίες σήμερα έχουν αντικατασταθεί με μαρμάρινα αντίγραφα, τα οποία βρίσκονται στη πλατεία του χωριού. Αυτά τα ιστορικά μνημεία είναι τα μόνα σε όλη την Ευρώπη, από κάθε τόπο που πέρασαν ως κατακτητές, τα οποία άφησαν οι Ναζί ως απόδειξη του εγκλήματος τους. Πεζοπόρα τμήματα του γερμανικού στρατού έκαψαν όλα τα σπίτια του χωριού, μετά από τον ανελέητο βομβαρδισμό. Οι κάτοικοι συγκεντρώνονταν σε ομάδες και ύστερα εκτελούνταν. Ύστερα οι Γερμανοί κατακτητές τοποθέτησαν ξύλινες πινακίδες-επιγραφές στην είσοδο και έξοδο του χωριού, γραμμένες στα Γερμανικά και στα Ελληνικά.
Οι επιγραφές ήταν οι εξής:
- «Διά την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3/6/41 η Κάντανος εκ θεμελίων διά να μην επανοικοδομηθεί πλέον ΠOTE»
- «Ως αντίποινον των οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάντανος».
- «Εδώ υπήρχε η Κάντανος, κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών Στρατιωτικών».
Μετά την καταστροφή, η Κάντανος σιγά σιγά ξεκίνησε να αναζωογονείται, ως που σήμερα είναι ένα πανέμορφο χωριό με σπουδαία ιστορία, ωραία σπίτια, καταστήματα και υπηρεσίες. Οι κάτοικοι δέχονται με χαρά και χαμόγελο τον επισκέπτη, τα δέντρα καρποφορούν και η καθημερινότητα έχει έντονους ρυθμούς.
Η Κάντανος αποτελείται από έξι συνοικίες. Περιπλανώμενος στις συνοικίες, ο επισκέπτης θα θαυμάσει πολλές βυζαντινές εκκλησίες, κάποιες από τις οποίες αποτελούν τα πιο αντιπροσωπευτικά μνημεία βυζαντινής τέχνης στην Κρήτη. Το 1937, ο αρχαιολόγος Θεοφανίδης ύστερα από ανασκαφές στο κέντρο του χωριού, ανακάλυψε ένα μεγάλο οικοδόμημα με μωσαϊκό στολισμένο με κύκλους καθώς και ένα άγαλμα αφιερωμένο στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα του Β’ μ.Χ. αιώνα Σέπτιμο Σεβίρο. Κάθε περίοδος, βυζαντινή, ενετοκρατία, τουρκοκρατία, Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, έχει αφήσει το δικό της σημάδι στην ιστορία αυτού του τόπου.
