Η οροσειρά Λευκά Όρη ή Μαδάρες βρίσκεται στη δυτική Κρήτη,καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Χανίων και τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Η υψηλότερη κορυφή είναι οι Πάχνες στα 2.454 μέτρα.
Το ανάγλυφό τους διαμορφώνει τα οροπέδια των Ομαλού, Ασκύφου και ένα πλήθος φαραγγιών, με γνωστότερο αυτό της Σαμαριάς. Επίσης κάποια ακόμη πλατώματα αλλά και αναρίθμητες χαράδρες, σπήλαια, βάραθρα, δολίνες, γκρεμούς και ρήγματα. Στην καρδιά της οροσειράς δημιουργείται η Ορεινή Έρημος, ένα σεληνιακό υψίπεδο με περισσότερες από πενήντα γυμνές κορυφές πάνω από τα 2000 μέτρα που μοιάζουν με κώνους, οι λεγόμενοι σωροί. Είναι το πιο μυστηριώδες και απόκοσμο τοπίο που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα και μοναδικό σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο.
Τα Λευκά Όρη φιλοξενούν πάρα πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, πολλά από τα οποία είναι στενοενδημικά, δηλαδή δεν απαντώνται πουθενά αλλού, ούτε σε άλλες περιοχές της Κρήτης. Οι περιοχές κοντά στις νότιες πλαγιές καλύπτονται από δάση με κυπαρίσσια, πουρνάρια και πεύκα, ενώ περιοχές με περισσότερη υγρασία καλύπτονται από δάση με καστανιές, πλατάνια και άλλα υδρόφιλα φυτά.
Η οροσειρά ετησίος δέχεται μεγάλα ύψη βροχής . Το καλοκαίρι επικρατεί πλήρης ξηρασία και ο ανεφοδιασμός του επισκέπτη με νερό. Η πεζοπορία στα Λευκά Όρη απαιτεί πολύ καλή φυσική κατάσταση, εμπειρία και πολύ καλό προσανατολισμό.
- Φαράγγι Σαμαριάς:
Το Φαράγγι της Σαμαριάς είναι έναι από τα γνωστότερα και εντυποσιακότερα φαράγγια της Ευρώπης και αποτελεί τμήμα του Ευρωπαικού Μονοπατιού Ε4. Ξεκινάει από το οροπέδιο Ομαλού στα Λευκά Όρη και καταλήγει στην Αγία Ρούμελη
- Φαράγγι Αράδαινας
Η Αράδαινα είναι ένα από τα βαθύτερα και απότομα φαράγγια του Νομού Χανίων.Το ύψος του φαραγγιού ξεπερνάει τα 150 μέτρα. Είναι ιδανικό τόσο για τους λάτρεις της πεζοπορίας όσο και για τους λάτρεις του bunjee jumping από τη γέφυρα της Αράδαινας.
- Φαράγγι Ιμπρου
Το φαράγγι της Ιμβρου βρίσκεται κοντά στη χώρα Σφακίων και αποτελεί τμήμα του Ευρωπαικού Μονοπατιού Ε4. Έχει μήκος 11 χλμ και η διαδρομή του διαρκεί 3-4 ώρες.Η διαδρομή ξεκινά από το μικρό χωριό της Ίμβρου, σε υψόμετρο 700 μέτρων.
- Φαράγγι Θερίσσου
Το χωριό Θέρισσος βρίσκεται στους πρόποδες των Λευκών Ορών και σε απόσταση 16 χλμ από την πόλη των Χανίων.Για να φτάσει κανείς εκεί, διασχίζει το πανέμορφο και καταπράσινο Φαράγγι του Θερίσσου,μήκους 6 χλμ.Ο δρόμος, ο οποίος συνδέει τα Χανιά με το χωριό του Θερίσσου διασχίζει το φαράγγι ,προσφέροντας μαγικές εικόνες της άγριας φύσης.
- Οροπέδιο Ομαλού
Το Οροπέδιο του Ομαλού βρίσκεται 38χλμ νότια της πόλης των Χανίων σε υψόμετρο 1.040 έως 1.250 μέτρων, περιτριγυρισμένο από τις υψηλές κορυφές των Λευκών Ορέων.
- Καταφύγιο Καλλέργη
Το Ορειβατικό Καταφύγιο Καλλέργη βρίσκεται σε υψόμετρο 1680μ, 5χλμ ανατολικά του Οροπεδίου του Ομαλού.Είναι ένα από τα γνωστότερα και οργανωμένα ορειβατικά καταφύγια. Χτίστηκε το 1970 και μπορεί να φιλοξενήσει 50 άτομα.
- Οροπέδιο Ασκύφου
Το οροπέδιο βρίσκεται 50 χιλιόμετρα από τα Χανιά και σε υψόμετρο 1.200 μέτρων. Κοιτάζοντας κανείς από ψηλά, νοιώθει σαν να βλέπει μια τεράστια λίμνη, λόγο του σχήματός του. Από το οροπέδιο διέρχεται ο κεντρικός δρόμος που ενώνει τα Σφακιά με τα βόρεια παράλια της Κρήτης
- Κορυφή Πάχνες
Η κορυφή Πάχνες είναι η δεύτερη υψηλότερη κορυφή της Κρήτης. Οι Πάχνες έχουν υψόμετρο 2.453 μέτρα. Ο ευκολότερος τρόπος για να κατακτήσει την υψηλότερη κορυφή των Λευκών Ορέων είναι να ακολουθήσεις το μονοπάτι της Μαδάρας που ξεκινάει από την Ανώπολη και διασχίζει την έρημο των Σφακίων και το ομώνυμο τοπίο της Αμμούτσερας και τελειώνει στα Μαύρα Γκρέμνα. Η άνοδος από τα Μαύρα Γκρέμνα στην κορυφή των Παχνών διαρκεί περίπου 1 ώρα και 30 λεπτά.
- Φαράγγι Τρυπητής
Είναι από τα μεγαλύτερα φαράγγια της Κρήτης και για τη διάσχισή του χρειάζονται συνήθως δύο ημέρες, καθώς δεν υπάρχει δρόμος για να προσεγγίσει κάποιος την είσοδο του. Στην έξοδο του φαραγγιού της Τρυπητής βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου που έχει χτιστεί επάνω στο βράχο.Η παραλία της Τρυπητής βρίσκεται 5km ανατολικά της Σούγιας και 68km νότια της πόλης των Χανίων,στην έξοδο του ομώνυμου φαραγγιού.
- Φαράγγι Βρυσί
Μια όμορφη πεζοπορία σε άγρια και μαγευτικά τοπία των Λευκών Ορέων . Μέσα στο φαράγγι δημιουργούνται εξαιρετικής ομορφιάς καταρράκτες.
- Φαράγγι Ελυγιάς
Το φαράγγι της Ελυγιάς είναι μεγάλο και εντυπωσιακό με άγρια ομορφιά, το οποίο διέρχεται παράλληλα με το φαράγγι της Σαμαριάς. Υπάχρουν δύο διαδρομές για να διασχίσετε το συγκεκριμέννο φαράγγι. Έιτε διασχίζοντας όλο το φαράγγι ξεκινόντας από το Οροπέδιο Ομαλού. Θα χρείαστείτε 2 μέρες διαδρομής με στάσεις ξεκούρασης στα καταφύγια που θα συνταντήσετε κατά την πορείας σας. Είτε, πραγματοποιόντας την πιο ομαλή διαδρομή, η οποία ξεκινάει από το χωριό Άγιος Ιωάννης Σφακίων, κοντά στην Ανώπολη.
- Κούτελο Σελούδας
Στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη στα Σφακιά υπάρχει ένα από τα ωραιότερα πευκοδάση της Κρήτης. Μέσα από αυτό διέρχεται το μονοπάτι που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αγίου Ιωάννη για να κατέβουν στην Αγία Ρουμέλη παλαιότερα. Το ψηλότερο σημείο της διαδρομής, στο Κούτελο της Σελούδας, αποτελεί ένα από τα ωραιότερα σημεία θέας στην Κρήτη στην άκρη του γκρεμού. Μια απέραντη θέα προς το Νότιο Κρητικό Πέλαγος και στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς.
- Φαράγγι Κλάδου
Το φαράγγι Κλάδου βρίσκεται στα Σφακιά και έιναι ένα από τα πιο δύσβατα και επικίνδηνα φαράγγια της Κρήτης. Η ανάβαση απαιτεί εμπειρία και ειδικό αναρριχητικό εξοπλισμό καθώς οι καταρράκτες που υπάρχουν εκεί πέφτουν από ύψος έως και 70 μέτρα.
- Καταφύγιο Βόλικας
Το καταφύγιο σε υψόμετρο 1.450 μέτρα και δημιουργήθηκε το 1958 στη θέση Βόλικα πάνω από το χωριό Κάμποι Κεραμειών. Μπορεί να φιλοξενήσει 30-40 άτομα.
- Καταφύγιο Ταύρης
Βρίσκεται πάνω από το χωριό Αμμουδάρι του οροπεδίου Ασκύφου Σφακίων σε υψόμετρο 1.200 μ. Μέχρι το καταφύγιο φθάνει αγροτικός δρόμος που απέχει 7,5 χλμ. από το Ασκύφου. Επίσης, μπορείτε να πάτε στο καταφύγιο από το μονοπάτι το οποίο ξεκινάει από το χωριό.
- Φαράγγι Σφακίων
Το Σφακιανό Φαράγγι ξεκινάει από υψόμετρο 1200 μέτρων και καταλήγει στις σπηλιές των Φυλακών στο Νότιο Κρητικό Πέλαγος. Το φαράγγι έχει μήκος 6.5χλμ και η πορεία μέσα σε αυτό είναι γενικά εύκολη.
- Ορπέδιο Ανώπολης
Το Οροπέδιο της Ανόπωλης, βρίσκεται 13 χιλιόμετρα από τα Σφακιά. Είναι ένα μικρό οροπέδιο και πολύ εύφορο. Διασχίζεται από το Φαράγγι της Αράδαινας, οπού υπάρχει η μεγάλη σιδερένια γέφυρα για τους λάτρεις του Bungee Jumping.
- Σπήλαιο Δρακολάκη
Το Σπήλαιο Δρακόλακι ή Δρακουλάκι είναι ένα μεγάλο υπόγειο ποτάμι που βρίσκεται στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων. Το σπήλαιο με μήκος 1900 μέτρα έχει πλούσιο διάκοσμο από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, ενώ εντύπωση προκαλεί η τεράστια ποσότητα άμμου μέσα του.
- Ορεινή Έρημος
Η Ορεινή Έρημος είναι ένα πιο μυστηριώδες τοπία στην Ελλάδα. Είναι η περιοχή πάνω από τα 2000 μέτρα υψόμετρο στην καρδιά των Λευκών Ορέων όπου δημιουργείται ένα σεληνιακό υψίπεδο με δεκάδες κορυφές που μοιάζουν με κώνους, τους λεγόμενους Σωρούς
- Οροπέδιο Κράπης
Στη βόρεια πλευρά των Λευκών Όρεων ακριβώς εκεί που τελειώνει ο Αποκόρωνας και αρχίζουν τα Σφακιά βρίσκεται το μικρό οροπέδιο της Κράπης. Την άνοιξη το οροπέδιο γίνεται εντυπωσιακό και γεμίζει από πολλά αγριολούλουδα
- Κορμοκόπος
Από το χωριό Άγιος Ιωάννης Σφακίων ξεκινά ένα από τα ομορφότερα και καλύτερα σηματοδοτημένα μονοπάτια των Χανίων, όπου το ένα μέρος του καταλήγει στο μονοπάτι του Κορμοκόπου. Ακολουθεί συνεχώς ανηφορική πορεία μέσα στο πυκνό δάσος για περίπου 60΄, ώσπου φτάνει στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής. .
- Σπήλαιο Τζανή
Το σπήλαιο Τζανή βρίσκεται στο Οροπέδιο Ομαλού και έχει ο μήκος του φτάνει περίπου τα 2.500 μέτρα και έχει 280 μέτρα βάθος. Είναι ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας καθώς φιλοξενεί πολλά προστατευόμενα είδη και αποτελεί ένα φυσικό αποστραγγιστικό έργο για τα νερά του οροπεδίο
- Φαράγγι Κάβη
Το φαράγγι του Καβή βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Χώρας Σφακίων. Ξεκινάει από την Ανώπολη Σφακίων και καταλήγει στην πανέμορφη παραλία του Ίλιγγα. Στο φαράγγι υπάρχει ένα από τα μεγαλήτερα δάση της Κρήτης. Το κυρίως κομμάτι του φαραγγιού καλύπτεται από παρθένο δάσος κυπαρισσιού και ασφεντάμου, ενώ όσο πλησιάζετε τη θάλασσα βλέπετε επιβλητικούς γκρεμούς εκατοντάδων μέτρων με δέντρα να κρέμονται παντού.
- Μέγα Όρος
Το Μέγα Όρος έχει υψόμετρο 1181 μέτρα και βρίσκεται πολύ κοντά στην περιοχή του Ακονέ πάνω από την Ίμπρο. Προσφέρει μια μοναδική θέα σε όλο το οροπέδιο του Ασκύφου αλλά και στον κεντρικό πυρήνα των Λευκών Ορέων που απλώνεται δυτικά του. Η ανάβαση στην κορφή δεν είναι δύσκολη παρά τη μεγάλη κλίση που κάνει το βουνό απότομο.
- Οροπέδιο Νιάτου
Το Οροπέδιο της Νιάτου έχει υψόμετρο περίπου 1200 μέτρα. Η πρόσβαση γίνεται μέσω δρόμου που ξεκινάει από το χωριό Αμμουδάρι, περνάει πρώτα από το Οροπέδιο της Ταύρης με το όμορφο Καταφύγιο της Ταύρης και στη συνέχεια καταλήγει στη Νιάτο. Από το οροπέδιο διέρχεται το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που συνδέει τα Λευκά Όρη με το Ασκύφου.
- Οροπέδιο Ταύρη
Το Οροπέδιο της Ταύρης έχει υψόμετρο 1200 μέτρα. Η πρόσβαση γίνεται μέσω δρόμου που ξεκινάει από το Αμμουδάρι, ενώ εξαιρετικό είναι και το παλιό ορειβατικό μονοπάτι που ανηφορίζει στην Ταύρη μέσα από πυκνό κυπαρισσόδασος.
- Καταφύγιο Σβουριχτής
Το καταφύγιο της Σβουριχτήςβρίσκεται σε υψόμετρο 1.980 μέτρα . Απέχει 7 ώρες πεζοπορίας από την Ανώπολη ενώ αν χρησιμοποιηθεί αγροτικό αυτοκίνητο η πορεία μειώνεται σε 2.30 ώρες. Μπορεί να φιλοξενήσει είκοσι άτομα.
- Φαράγγι Τρομαρίσσα
Στο όμορφο και γραφικό χωριό της Ζούρβας βρίσκεται η πηγή της Τρομάρισσας, καθώς και το ομώνυμο φαράγγι που ξεκινάει από εκεί. Πρόκειται για ένα τεχνικό φαράγγι που απαιτεί γνώσεις κατάβασης με σχοινί.
- Σπήλαιο Γουργουθακάς
Το σπηλαιο Γουργούθακας αποτελεί το μεγαλύτερο γνωστό σε βάθος σπηλαιοβάραθρο της Ελλάδος και το δεύτερο στα Βαλκάνια. Η πρόσβαση είναι σχεδόν αδύνατη και γίνεται μόνο από έμπειρους σπηλαιολόγους
- Σπήλαιο Λέων
Το σπήλαιο Λέων είναι το δεύτερο βαθύτερο στην Ελλάδα και η καταβασή του είναι αρκετά δύσκολη
- Κορυφή Στέρνες
Η κορυφή Στέρνες έχει υψόμετρο 2.335 μέτρα και βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της οροσειράς ανάμεσα σε αμέτρητες από κορφές. Είναι το σημείο, από όπου μπορεί κάποιος να απολαύσει σχεδόν όλες τις σημαντικές κορφές των Λευκών Ορέων.
