Ο Μίνωας στην ελληνική μυθολογία ήταν βασιλιάς της Κρήτης. Το βασίλειο του Μίνωα περιελάμβανε ολόκληρη την Κρήτη, που είχε εκατό πόλεις, και τις Κυκλάδες, που λέγονταν Μινωίδες. Πρωτεύουσα του μινωικού βασιλείου ήταν η Κνωσός, που βρίσκεται 6 χλμ έξω από το Ηράκλειο Κρήτης.
Ο Μίνωας ήταν γιός του Δία και της Ευρώπης. Η γυναίκα του ήταν η Πασιφαή και μαζί της απαίκτησε οχτώ παιδιά, τέσσερα κορίτσια και τέσσερα αγόρια. Το όνομα του Μίνωα εμπλέκεται σε πολλούς από τους μύθους της ελληνικής μυθολογίας. Από το Μίνωα πήρε την ονομασία του ο Μινωικός πολιτισμός, που αναπτύχθηκε στην Κρήτη από το 3000 έως το 1450 π.Χ..
Καθώς ο Μίνωας ήταν ο νομοθέτης της Κρήτης και ιδρυτής της ναυτικής υπεροχής του νησιού, κυριάρχησε στο Αιγαίο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Μίνωας υποσχέθκε στο Ποσειδόνα, να θυσιάσει προς τιμή του έναν πανέμορφο ταύρο, τον οποίο είχε δει να βγαίνει από την θάλασσα. Ώστόσο, άλλαξε την γνώμη του και θυσίασε άλλο ζώο, με αποτέλεσμα ο Ποσειδώνας να εκνευριστεί και να καταραστεί τη γυναίκα του Μίνωα. Η Πασιφαή ερωτεύτηκε έναν όμορφο ταύρο που της έστειλε ο Ποσειδώνας καί από το ζευγάρωμα της με τον ταύρο, δημιουργήθηκε ένα παιδί-τέρας, ο Μινώταυρος.
Ο Μίνωας διέταξε τον αρχιτέκτονα του παλατιού, τον Δαίδαλο να κατασκευάσει τον περίφημο λαβύρινθο, όπου τοποθετήθηκε ο Μινώταυρος. Ωστόσο, Ο Μίνωας αποφάσισε να φυλακίσσει τον Δαίδαλο και τον γιό του, τον Ίκαρο. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο λόγος ήταν ότι βοήθησε την Αριάδνη δίνοντας του τον μίτο. Κάποιο άλλοι πιστεύουν ότι ο λόγος της φυλάκισής του, ήταν η βοήθεια που προσέφερε στην Πασιφάη προκειμένου να συνευρεθεί με τον ταύρο. Το αποτέλεσμα πάντως ήταν ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος να φυλακιστούν. Από εκεί κατόρθωσαν να δραπετεύσουν με τη χρήση φτερών, ο Ίκαρος όμως βρήκε τραγικό τέλος.
Ο γιός του Μίνωα, ο Αδρόγεως, συμμετείχε σε αγώνες που διοργάνωνε ο βασιλιάς της Αθήνας ο Αιγέας, τα Παναθήναια. Λόγο του ότι κέρδιζε, σχεδόν πάντα σε όλα τα αγωνίσματα , οι αντίπαλοί του αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Όταν ο Μίνωας πληροφορήθηκε το χαμό του γιου του βρισκόταν στην Πάρο, όπου πραγματοποιούνταν θυσίες προς τιμή των Χαρίτων. Η πρώτη του αντίδραση ήταν να αφαιρέσει το λουλουδένιο στεφάνι, που φορούσε στο κεφάλι του και να διατάξει τους αυλητές να σταματήσουν να παίζουν. Ωστόσο συνέχισε μέχρι τέλους τη θυσία. Από τότε η συγκεκριμένη θυσία γινόταν χωρίς συνοδεία μουσικής. Έπειτα αποφάσισε να κυρήξει πόλεμο εναντίον των Αθηναίων και ζήτησε και την βοήθεια του πατέρα του, τον Δία. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Δίας έστειλε στην Αθήνα επιδημία και λοιμό. Μη μπορώντας οι Αθηναίοι να ανταπεξέλθουν στην πολιορκεία του Μίνωα, αποφάσισαν να του πραγματοποιήσουν κάθε του επιθυμία ώστε να σταμτήσει ο πόλεμος. Ο φόρος τιμής που τους επέβαλλε ήταν να στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους και εφτά νέες για τροφή του Μινώταυρου.
Μετά τη δραπέτευση του Δαίδαλου ο Μίνωας τον αναζήτησε παντού. Τελικά τον εντόπισε στη Σικελία, όπου είχε καταφύγει στην αυλή του βασιλιά της Καμικού, Κώκαλου.Ο Μίνωας ζήτησε από τον Κώκαλο να του παραδώσει το Δαίδαλο. Ο Κώκαλος προσποιήθηκε ότι θα ενδώσει στο αίτημα του, όμως του ζήτησε πρώτα να συμμετάσχει σε ένα συμπόσιο που θα διοργάνωνε. Πριν το συμπόσιο ο Μίνωας θα έπρεπε να λουστεί. Οι κόρες του Κώκαλου του έριξαν καυτό νερό με αποτέλεσμα ο Μίνωας να βρει φρικτό θάνατο.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, ο Μίνωας ήταν πολύ σοφός και με αξιόλογο νομοθετικό έργο. Τα εντυπωσιάκα ανάκτοτα του Μίνωα κάλυπταν Ήταν πολυόροφο έκταση 20.000 τ.μ. Εντύπωση προκαλούν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους.Τα ανάκτορα αυτά αποτελούσαν μια ολόκληρη σχεδόν πόλη, με ξενώνες, εξωτερικά λουτρά, ιερά, εργαστήρια βιοτεχνών για τη διακόσμηση και την περιποίηση των ανακτόρων, αποθήκες τροφίμων, αίθουσες των βασιλέων, αίθουσα του θρόνου, υπασπιστήρια, αίθουσες για δεξιώσεις και τελετές με αναρίθμητες σκάλες και βεράντες. Από αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική άποψη, τα ανάκτορα του Μίνωα στην Κνωσό είναι κάτι μοναδικό σ’ όλο τον κόσμο, όπως μοναδικό είναι και το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που προκαλούν.
Η μορφή του Μίνωα, αποτελεσαι κεντρικό θέμα σε αρκετά έργα μεγάλων ζωγράφων. Ο Μικαλάντζελο, παρουσίζει σε μία τοιχοχραφία του, στην Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό, τον Μίνωα ώς Κριτή του Άδη,
Επίσης, στην Κόλαση του Δάντη, ο Μίνωας περιγράφεται , να στέκεται στην είσοδο του Άδη και να κρίνει τις ψυχές, αποφασίζοντας τις τιμωρίες τους και σε πιο υπόγειο του κάτω κόσμου θα πάνε ανάλογα με τα αμαρτήματά που είχαν διαπράξει.
